Inwestycje w odnawialne źródła energii (OZE) stają się coraz bardziej popularne w Polsce, zarówno wśród osób prywatnych, jak i przedsiębiorców. Przyczyniają się do tego nie tylko rosnąca świadomość ekologiczna i chęć uniezależnienia się od rosnących cen energii, ale również liczne programy dotacyjne wspierające tego typu inwestycje. W 2023 roku Polacy mogą skorzystać z różnorodnych form wsparcia finansowego na OZE. Przyjrzyjmy się najważniejszym z nich.
Program "Mój Prąd 5.0"
Program "Mój Prąd" to jeden z najbardziej rozpoznawalnych programów dotacyjnych na instalacje fotowoltaiczne w Polsce. Piąta edycja programu wprowadziła istotne zmiany w porównaniu do poprzednich.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 955 mln zł
- Beneficjenci: Osoby fizyczne wytwarzające energię elektryczną na własne potrzeby
- Wysokość dofinansowania: do 6000 zł dla instalacji PV, a przy rozszerzeniu o dodatkowe elementy maksymalnie do 7000 zł
- Okres realizacji: Do wyczerpania budżetu, nie dłużej niż do 22.12.2023
Na co można otrzymać dotację:
- Instalacje fotowoltaiczne o mocy 2-10 kW – dotacja podstawowa do 6000 zł
- System zarządzania energią (HEMS/EMS) – dodatkowe 1000 zł
Warunki:
Kluczowym warunkiem otrzymania dotacji jest tzw. modernizacja instalacji, czyli przyłączenie magazynu energii (elektrycznego lub ciepła). W porównaniu do poprzedniej edycji, program stał się bardziej kompleksowy i nagradza inwestycje zwiększające autokonsumpcję produkowanej energii.
Jak złożyć wniosek:
Wnioski o dofinansowanie należy składać wyłącznie online poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Wniosek można złożyć po zakończeniu inwestycji i jej odbiorze.
Program "Czyste Powietrze Plus"
Program "Czyste Powietrze" koncentruje się przede wszystkim na wymianie starych pieców i poprawie efektywności energetycznej domów jednorodzinnych, ale obejmuje również dotacje na OZE.
Kluczowe informacje:
- Beneficjenci: Właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych
- Dofinansowanie na fotowoltaikę: do 30 000 zł (poziom podstawowy), do 37 000 zł (poziom podwyższony), do 47 000 zł (poziom najwyższy)
- Okres realizacji: Do 2029 roku
Na co można otrzymać dotację w kontekście OZE:
- Instalacja fotowoltaiczna – do 58 800 zł w zależności od progu dochodowego
- Pompy ciepła (różne rodzaje) – od 7 000 do 42 000 zł
- Kolektory słoneczne – do 9 000 zł
Warunki:
Kluczowy warunek to połączenie inwestycji w OZE z wymianą nieefektywnego źródła ciepła lub z istniejącym już efektywnym źródłem ciepła. Wysokość dotacji zależy od dochodu na osobę w gospodarstwie domowym.
Jak złożyć wniosek:
Wnioski można składać online przez Portal Beneficjenta na stronie właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub za pośrednictwem banków, które przystąpiły do programu.
Program "Moje Ciepło"
Ten program skupia się na wsparciu zakupu i montażu pomp ciepła w nowych domach o podwyższonym standardzie energetycznym.
Kluczowe informacje:
- Budżet programu: 600 mln zł
- Beneficjenci: Osoby fizyczne – właściciele lub współwłaściciele nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych
- Wysokość dofinansowania: od 7 000 do 28 000 zł (do 30% kosztów kwalifikowanych, a w przypadku posiadania Karty Dużej Rodziny do 45%)
- Okres realizacji: 2022-2027
Na co można otrzymać dotację:
- Zakup i montaż powietrznych pomp ciepła
- Zakup i montaż gruntowych pomp ciepła
Warunki:
Program skierowany jest do właścicieli nowych budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie energetycznym. Za nowy budynek uznaje się taki, który nie został przekazany lub zgłoszony do użytkowania przed 1 stycznia 2021 r.
Jak złożyć wniosek:
Wnioski o dofinansowanie należy składać wyłącznie online poprzez Generator Wniosków o Dofinansowanie (GWD) dostępny na stronie NFOŚiGW.
Program "Agroenergia"
Program dedykowany jest wsparciu inwestycji w OZE realizowanych przez rolników indywidualnych.
Kluczowe informacje:
- Budżet: 200 mln zł
- Beneficjenci: Rolnicy indywidualni
- Wysokość dofinansowania: Dotacja do 25 000 zł oraz pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych
Na co można otrzymać dotację:
- Instalacje fotowoltaiczne o mocy od 10 do 50 kW
- Pompy ciepła o mocy od 10 do 50 kW
- Instalacje wiatrowe od 10 do 50 kW
- Instalacje hybrydowe łączące powyższe
- Magazyny energii
Warunki:
Beneficjent musi być rolnikiem indywidualnym, a inwestycja powinna być realizowana na terenie prowadzonego gospodarstwa rolnego.
Jak złożyć wniosek:
Wnioski należy składać do właściwego terytorialnie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Dofinansowanie z funduszy unijnych (KPO i FEnIKS)
W 2023 roku uruchomione zostały również programy finansowane ze środków unijnych, w tym z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS).
Kluczowe obszary wsparcia:
- Rozwój energetyki odnawialnej, w tym farm wiatrowych na morzu
- Modernizacja sieci przesyłowych
- Inwestycje w magazyny energii
- Wsparcie dla społeczności energetycznych
Szczegółowe zasady i harmonogramy naborów są ogłaszane przez instytucje wdrażające poszczególne programy, takie jak NFOŚiGW czy Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Ulgi podatkowe
Oprócz bezpośrednich dotacji, inwestorzy w OZE mogą korzystać również z ulg podatkowych:
Ulga termomodernizacyjna
Właściciele domów jednorodzinnych mogą odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki poniesione na termomodernizację, w tym na instalacje OZE, do kwoty 53 000 zł. Warunkiem jest ukończenie inwestycji w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Obniżona stawka VAT
Od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r. obowiązywała stawka 0% VAT na instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła (w ramach tarczy antyinflacyjnej). Od 1 kwietnia 2023 r. wróciła stawka 8% dla instalacji montowanych na obiektach mieszkalnych o powierzchni do 300 m² lub w ich obrębie.
Jak wybrać najlepszą formę dofinansowania?
Przy wyborze odpowiedniego programu dofinansowania warto uwzględnić kilka czynników:
1. Rodzaj planowanej inwestycji
Różne programy wspierają różne technologie OZE. Przed wyborem programu dofinansowania warto dokładnie określić, jaką instalację chcemy zrealizować.
2. Status budynku
Niektóre programy są dedykowane nowym budynkom (np. "Moje Ciepło"), inne istniejącym (np. "Czyste Powietrze").
3. Sytuacja finansowa
Wysokość dofinansowania w niektórych programach (np. "Czyste Powietrze") zależy od dochodu na osobę w gospodarstwie domowym.
4. Sposób rozliczania energii
Jeśli planujemy instalację fotowoltaiczną, warto uwzględnić planowany system rozliczeń (net-billing lub net-metering dla starszych instalacji).
Podsumowanie
Rok 2023 oferuje wiele możliwości dofinansowania inwestycji w odnawialne źródła energii. Od programów dedykowanych dla gospodarstw domowych, przez wsparcie dla rolników, aż po fundusze unijne dla większych projektów – każdy może znaleźć odpowiednią formę wsparcia.
Warto jednak pamiętać, że programy dotacyjne mają ograniczone budżety i często działają na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy". Dlatego ważne jest staranne przygotowanie dokumentacji i złożenie wniosku jak najszybciej po ogłoszeniu naboru.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami, którzy pomogą wybrać najlepszy program dofinansowania i przeprowadzą przez cały proces aplikacji.
